Papier van China naar Centraal-Azië

Dáár dus, op de grens van Kirgizië en Kazachstan, vond in het jaar 751 de Slag om Talas ( ook wel Slag van Artlakh ) plaats,  een gewapend conflict  tussen troepen van de Chinese Tang-dynastie en het Kalifaat der Abbasiden, oftewel Arabieren. Deze slag duurde van mei tot september.

De Chinezen leden tijdens deze "Dá Luósĩ Huìzhàn" een grote nederlaag en hun opmars richting het westen kwam tot stilstand. Deze Slag om Talas vormde een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van het PAPIER. Tot het jaar 751 was papier in het westen van de wereld nog een onbekend verschijnsel, maar na de slag veranderde dat snel.

Na de veldslag werden de Chinese gevangenen, waaronder papiermakers, naar Samarkand in Oezbekistan gebracht. Zo bleven Chinezen en Arabieren toch contact houden en verder had de slag weinig demografische of politieke veranderingen tot gevolg.  

In een dorp nabij Samarkand, Konigil of Koni Ghil genaamd, werd in de 8^e eeuw al een papierwatermolen  opgericht.

Op de plaats van die molen wordt in de Meros papierwatermolen nú nog op traditionele wijze papier gemaakt.

Op de rivier, genaamd Siyob, lagen naar het schijnt ooit zo’n 400 papiermolens. Is wel un bietje heul veul, nie ? Hieronder staat het embleem van Samarkand.

Samarkand was destijds een belangrijk centrum van de productie van  het beroemde zijde-papier in Centraal-Azië. Van hieruit ging het verder naar het Midden-Oosten. Samarkand heette in de tijd van Alexander de Grote in 329 vóór Christus Marakanda. 'n Weetje.

De Arabieren begonnen omstreeks 752 intensief papier te produceren.

Zij hadden van de  Chinese gevangen papiermakers, waaronder een Chinese  papiermaker Tou Houan, het traditionele papier maken geleerd.

Van Samarkand ging het papier maken verder naar Bagdad, naar Damascus en Caïro en zelfs naar Delhi in India.

Daar werd in ongeveer 793 de eerste papierfabriek van Bagdad gebouwd. Dat gebeurde onder kalief Haroen ar-Rashid.

De eerste papieren codex, boekwerk, werd in Bagdad omstreeks het jaar 870 gemaakt.

In Bagdad was ook de beroemde Suq al–Warraqin, de papiermarkt met zo’n 100 papierwinkels.

Beroemde papierhandelaren uit die tijd waren Almad ibn Abi Tahir (810-893) en Abu L’Faradach Muhammad ibn Ishaq (overleden in 995).  

Haroen ( en zijn grootvizier ) komt ook nog voor in 1001 Nacht, de verhalen van Sheherazade. Zijn vrouw, Zubaidah, werd ook in de sprookjes van 1000 en 1 nacht vereeuwigd. Bezig baasje, die Haroen, de Rechtvaardige.

Hij ging vaak, incognito, Bagdad in, waarvan zijn opa Jaffar ar-Mansour de stichter was.

Deze Haroen ar-Rashid wisselde in die tijd, ongeveer 765, al ambassadeurs uit met o.a. niemand minder dan Karel de Grote, de latere keizer. 

De fabel gaat, dat Karel een olifant met de naam Abul-Abbas,  cadeau kreeg van Haroen, maar dat terzijde.

Karel de Grote was toen koning der Franken en vanaf 800 keizer van het Heilige Roomse Rijk.

In ongeveer het jaar 900 was bij de Arabieren al een soort luchtpostpapier, het Vogelpapier, bekend. In het jaar 900 kwam het papier maken in Egypte terecht, om zo via Noord-Afrika verder westwaarts te gaan en uiteindelijk, via die kant, in Europa, in Spanje terecht te komen. 

Het schijnt, dat er in de 11e eeuw in Fez, Marokko, al honderden papiermolens waren. De eerste in Europa, op het Iberisch schiereiland, lag in Xàtiva ( bij het huidige Valencia) al in het jaar 1056. 

Onze kennis van de methoden van lokaal papier maken in de Arabische wereld ( Al - Kâghad al - Baladî ) is grotendeels gebaseerd op het bekende hoofdstuk uit de beroemde "Kitab ( = boek ) 'umdat al-kuttab wa 'uddat dhawi al-albab ", opgeschreven door Al - Mu'izz ibn Bâbîs. Hij was tijdens zijn leven o.a. heerser van de Ziriden in het middeleeuwse historische Ifriqiya. Zijn Kitab, had 12 hoofdstukken over o.a. bereiding van inkt, de uitmuntendheid van de pen om te schrijven, het geheimschrift en, niet geheel onbelangrijk, het maken van papier. Een ander historisch werk met het recept voor het maken van papier was "Al - Mukhtard fî funûn min al - sunà ", toegeschreven de Rasulid-heerser uit Jemen, Al - Malik al - Muzaffar Jûsuf al - Ghassânî. 

Het lijkt erop dat, volgens het genoemde recept van al - Ghassânî, papier werd gemaakt van de witte vezels van de binnenste schors, Lihâ ( de liber van de bast, in tegenstelling tot de cortex) van de vijgenboom ( Ficus populifolia ) of ook wel Mudakh.

Maar voordat ik naar Spanje ga, moet ik eerst nog efkes terug naar de andere buren van de China, naar Korea, met het Hanji-papier, naar Nepal met het Lokta-papier en nóg verder weg, naar Japan met zijn beroemde Washi- en Genko Yoshi- papier.

China had tijdens de Tang-dynastie (van 618 tot 907) ook nog het Xuan-papier in gebruik.

In 2022 werden de blanco vellen papier gebruikt om te protesteren tegen het beleid van president Xi JinPing van China. In dit land is er veel veranderd ( ook ten goede ) sinds Cai LUN het papier uitvond. Zijn papier echter wordt nog wél gebruikt en hoe.

Dus, op naar Korea !