Korea

Koreaans papier of Hanji, traditioneel, handgemaakt papier, van de binnenschors van de papier-moerbei of Broussonetia papyrifera.

Bij het maken van het papier wordt het slijm van de wortels van een soort Hibiscus, de Abelmoschus manihot, gebruikt. Deze stof helpt de afzonderlijke vezels van de binnenschors, om in het water op te lossen. Hieronder staan de 3 "goden" van het papier maken, waaronder de Koreaanse monnik Damjing. De andere zijn Ts'ai LUN en de Japanner Mochuzuki Seibei.

           jong-i yeogsasang se gaji widaehan ileum-eun da-eumgwa gatseubnid                     

Er wordt bij het maken van Hanji-papier gebruikt gemaakt van een techniek, die dochim wordt genoemd en overeenkomt met de, bij ons niet gebruikte, gladhamer maar wel elders in Europa en de wereld. Het is een methode, een afwerkingsproces, om de vervaardigde en uitgespreide vellen papier te beuken met een grote stamper, om de vezels te verdichten en inktbloeding te verminderen, dan wel tegen te gaan. Hieronder staat werk van de Koreaanse kunstenares Sun Lee, die in het papiermuseum CODA in Apeldoorn exposeerde in augustus 2023. Ook zij werkte met Hanji-papier om tunieken, vesten en blouses te maken. Op de YouTube-film is te zien hoe zij te werk gaat. Heul erg interessant en intensief. 

Het beuken, dat dochim wordt genoemd, is in feite ook een satinage-methode om het papier glad te maken. Buiten Nederland waren, voor zover bekend, tot nu toe, twee satinage-methodes in gebruik.

Bij de ene manier werd het papier, vel voor vel, glad gestreken met een agaatsteen en bij een andere wijze werd het papier, in dunne pakjes op elkaar, glad gehamerd met een grote, door het waterrad aangedreven gladhamer.  Hieronder staat er een.

In het begin volstonden wij, om het voldoende glad te krijgen, met het veelvuldig persen en verheffen om een gladdig effen oppervlak te krijgen, met enige korrel of vezel, om weerstand te bieden aan de schrijvende ganzenveer, waardoor de inkt van de pen kon vloeien.

Later kwam de kalander als satinage-apparaat. Deze kalander of glansrollen bestonden uit twee hardhouten rollen, waartussen de dunne pakjes papier werden gemangeld, net als vroeger thuis het natte wasgoed door de mangel werd gedraaid.

Weer later, met beter inzicht, werd het papier tussen twee gladgepolijste kartonbladen geplet of tussen twee gepolijste zinkplaten gewalst.

De papiermaker op de foto hierboven, Jacques Bréjoux, hield in 2016 in zijn molen, Moulin du Verger, gelegen in de gemeente Puymoyen in de Charente, regio Nouvelle Aquitaine, in Frankrijk een Hanji Happening. Het Koreaans papier is beroemd.

Zó verliep het allemaal gladjes.     

 De échte gladhamer kun je, in het Museo moli Paperer de Capellades in Spanje, aan het werk zien, in feite als een soort dochim.

Het verhoogt de gladheid, maar creëert ook glans en een zachter textuur, zonder pluis. Eigenlijk wordt het papier een soort van gevold. Dit papier, het Hanji dus, is beroemd in heel Azië om zijn witte kleur en extreme duurzaamheid.

Hanji’s gouden eeuw piekte in de Goreyeo-periode van 918-1392.  De kwaliteit en het gebruik van het papier nam toe.

Er is zelfs nog een brief op Hanji-papier uit, let op, 1289, door de Grote Khan van Mongolië, gericht aan Filips IV van Frankrijk, ook wel De Schone genoemd. Die brief was overhandigd door de Europeaan Buscarello de Ghizolfi, als ambassadeur van Mongolië in Frankrijk.